ADMINISTRATIEVE PROCEDURES
Het Nederlandse kiesstelsel: Alles wat je zou moeten weten
In Nederland heeft elke man en elke vrouw het recht om te stemmen wanneer zij 18 jaar of ouder zijn. Dit geldt voor elke verkiezing en elk verkiezing heeft een periodieke periode waarin verkiezingen worden gehouden. Bij de meeste verkiezingen gebeurt dit om de vier jaar. Dit artikel legt uit hoe het Nederlandse kiesstelsel werkt, hoe je kunt stemmen en enkele belangrijke inzichten over de regels m.b.t. stemmen en deelname. Lees verder voor meer informatie over het Nederlandse kiesstelsel!
Hoe werkt het kiesstelsel in Nederland?
Het Nederlandse kiesstelsel gebruikt een systeem van evenredige verdeling om zijn vertegenwoordigers te kiezen. Dit betekent dat de zetels in het parlement worden toegewezen op basis van het percentage stemmen dat elke politieke partij krijgt. Als een partij bijvoorbeeld 20% van de stemmen krijgt, krijgt zij 20% van de zetels in het parlement. Het Nederlandse kiesstelsel wordt algemeen beschouwd als een van de meest evenredige ter wereld en zorgt ervoor dat Nederland zich een democratisch land kan noemen.
Wie heeft er kiesrecht in Nederland
In Nederland mogen alle Nederlandse burgers die 18 jaar of ouder zijn en ingeschreven staan in de Gemeentelijke Basisadministratie stemmen bij nationale en provinciale verkiezingen. Om te kunnen stemmen bij de verkiezingen voor het Europees Parlement moeten Nederlanders 18 jaar of ouder zijn en als kiezer geregistreerd staan bij hun gemeente. Wanneer een burger uit een EU land in Nederland woonachtig is en ingeschreven staat in een Nederlandse gemeente dan heeft hij recht om te stemmen. Niet-EU-burgers zijn kiesgerechtigd als zij op de dag van kandidaatstelling 5 jaar legaal en onafgebroken in Nederland hebben verbleven.
Wanneer iemand is uitgesloten van het kiesrecht mag hij niet meer stemmen ookal voldoet deze persoon wel aan alle bovenstaande eisen.
Uitgesloten van kiesrecht
Nederlanders die handelingsonbekwaam zijn verklaard of die zijn veroordeeld tot een gevangenisstraf van meer dan een jaar zijn uitgesloten van het kiesrecht in Nederland. Het kiesrecht wordt niet zomaar afgenomen en het afnemen hiervan moet altijd worden bepaald door een rechter. Wanneer iemand is uitgesloten van het kiesrecht geldt dit voor alle soorten verkiezingen die er zijn.
Soorten verkiezingen in Nederland
In Nederland vinden periodiek verkiezingen plaats voor het Europees Parlement, de Eerste Kamer der Staten-Generaal, de Tweede Kamer der Staten-Generaal, de Provinciale Staten, de gemeenteraden en de waterschappen. Elke verkiezing heeft zijn eigen datums waarop verkiezingen worden gehouden en deze datums kunnen niet verplaatst worden door de regering. Dit is belangrijk om de democratie in stand te houden. Hieronder vind je een overzicht van alle verkiezingen in Nederland.
Het Europees Parlement
Omdat Nederland lid is van de Europese Unie, mogen Nederlanders stemmen voor de verkiezingen voor het Europees Parlement. Deze verkiezingen worden om de vijf jaar gehouden, en de meest recente was in mei van 2019. De volgende verkiezing zal plaats vinden in 2024. Momenteel zijn er 26 Nederlanders lid van het Europees Parlement.
De Eerste Kamer der Staten-Generaal
De verkiezingen voor de Eerste Kamer der Staten-Generaal worden om de vier jaar gehouden, waarbij de meest recente verkiezing plaatsvond in maart van 2021. De volgende verkiezing vindt plaats in 2025. Momenteel telt de Eerste Kamer der Staten-Generaal 75 leden. Deze vertegenwoordigers zijn afkomstig van verschillende politieke partijen, waaronder de VVD, PvdA, CDA en D66.
De Tweede Kamer der Staten-Generaal
De verkiezingen voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal worden net zoals bij de eerste kamer om de vier jaar gehouden. Ook voor de tweede kamer is de meest recente verkiezing in maart van 2021 geweest waardoor automatisch de volgende verkiezing plaats vindt in 2025.
Momenteel zijn er 150 leden van de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Deze 150 leden vertegenwoordig 16 partijen binnen de tweede kamer. Er zijn ongeveer 30 politieke partijen actief in Nederland, maar slechts 16 daarvan zijn vertegenwoordigd in het parlement. De grootste en meest invloedrijke politieke partijen in Nederland zijn de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD), de Partij van de Arbeid (PvdA) en het Christen-Democratisch Appèl (CDA). Deze drie partijen worden vaak de "grote drie" van de Nederlandse politiek genoemd.
De provinciale staten
De Provinciale Staten zijn een democratisch orgaan dat de twaalf Nederlandse provincies vertegenwoordigt. De verkiezingen voor de provinciale staten vinden om de vier jaar plaats, met de meest recente verkiezing in maart 2019, er is nog geen datum vastgesteld voor het volgende campagneseizoen, maar het zal ergens voor 2023 worden gehouden, wanneer er een nieuwe lichting vertegenwoordigers aantreedt!
De gemeenteraden
De verkiezingen voor de gemeenteraden in Nederland worden om de vier jaar gehouden. De laatste verkiezing vond plaats in maart 2018. De volgende verkiezing vindt plaats in 2022.
In Nederland worden de verkiezingen voor de gemeenteraden volgends het kies stelsel. Het aantal zetels in elke gemeenteraad varieert afhankelijk van de grootte van de stad. Amsterdam heeft bijvoorbeeld 45 zetels in de gemeenteraad, terwijl Rotterdam 39 zetels heeft.
De waterschappen
De waterschappen in Nederland zijn verantwoordelijk voor het beheer van de watervoorraden van het land en staan onder toezicht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. De meest recente verkiezing vond plaats in maart 2019. De volgende verkiezing vindt plaats in 2023.
Hoe kun je stemmen?
Voor elke verkiezing die plaats vindt in Nederland wordt er naar het huisadres van elke Nederlandse burger en inwoner met een kiesrecht een stembiljet gestuurd. Met dit stembiljet kun je naar een fysieke stembus gaan en hier je stembiljet inleveren. Het is niet mogelijk om online te stemmen. Let er wel op dat je stembiljet alleen geldig is wanneer je een identificatiebewijs kunt laten zien. Zonder identificatiebewijs kun je niet stemmen. Kijk voor meer informatie over Nederlandse identificatiebewijzen hier. Stemmen voor elke verkiezing in Nederland is gratis en altijd vrijwillig.
Woon je in het buitenland of kun je door ziekte of andere persoonlijke omstandigheden niet naar een stemlocatie komen? Dan kun je van te voren een machtiging aanvragen voor degene die met jou stempas mag gaan stemmen. Deze persoon moet naast de machtiging ook een kopie van jouw legitimatiebewijs meenemen naar het stembureau.
Wat zijn de gevolgen door niet te stemmen voor Nederlandse burgers?
Het stemmen in Nederland is een recht en geen plicht. Dit betekent dat het niet verplicht is om te stemmen en dat er geen consequenties zijn voor burgers die niet gebruik maken van hun stemrecht. Politieke partijen en andere organisaties moedigen mensen echter vaak aan om te gaan stemmen door kortingen of andere stimulansen aan te bieden
.Conclusie
Zoals hierboven beschreven bestaat het Nederlandse politieke systeem bekend om zijn stabiliteit, en coalitieregeringen zijn vaak in staat om effectief te regeren. De vorming van een regering kan echter soms traag verlopen, omdat onderhandelingen tussen partijen weken of zelfs maanden kunnen duren. Toch zorgt het Nederlandse systeem van evenredige vertegenwoordiging ervoor dat alle stemmen worden gehoord en dat geen enkele partij te veel macht heeft. Wil je meer informatie over regels en wetgeving in Nederland? Klik dan hier.